Prostat Kanseri Tanısı Nasıl Konur?
Prostat kanseri tanısı, aşağıdaki yöntemlerle konulur:
- PSA Testi (Prostat Spesifik Antijen):
- Kanda prostat bezinden salınan bir proteinin seviyesini ölçer. PSA seviyesinin yüksek olması prostat kanseri riskini gösterebilir.
- Ancak PSA seviyesi prostat iltihabı (prostatit) veya iyi huylu prostat büyümesi nedeniyle de yükselebilir.
- PSA testi bir tarama yöntemi olarak kullanılır ve yüksek PSA değerlerinde ileri tanı yöntemlerine başvurulur.
- Dijital Rektal Muayene (DRM):
- Doktor, rektumdan prostatı elle muayene ederek anormallik olup olmadığını kontrol eder.
- Prostatın büyüklüğü, sertliği ve düzensizliği değerlendirilir.
3. Prostat Biyopsisi:
- PSA yüksekliği veya DRM’de şüpheli bulgular varsa prostat biyopsisi yapılır.
- Nasıl Yapılır: Genellikle ultrason eşliğinde transrektal (makattan) veya transperineal (perine üzerinden) yöntemle gerçekleştirilir. Prostatın belirli bölgelerinden ince bir iğne ile doku örnekleri alınır.
Hedefe Yönelik Biyopsi:
- Tanım: Multiparametrik MRI (mpMRI) taramaları kullanılarak prostat içinde kanser şüphesi olan bölgeler belirlenir ve biyopsi bu alanlara odaklanır.
- Avantajları: Hedefe yönelik biyopsi, klasik biyopsiye kıyasla daha hassas sonuçlar verir ve klinik açıdan anlamlı kanserlerin tespit edilme oranını artırır.
- Prosedür: MpMRI sonrası elde edilen görüntüler rehberliğinde, özel yazılımlar veya füzyon biyopsi cihazları kullanılarak şüpheli bölgelerden numune alınır.
- Riskler ve Yan Etkiler: Hafif kanama, enfeksiyon riski veya idrar yapma zorluğu oluşabilir, ancak bu riskler minimaldir.
4. Görüntüleme Yöntemleri:
- Multiparametrik MRI: Prostat dokusunun detaylı bir şekilde görüntülenmesini sağlar. Hedefe yönelik biyopsi için rehberlik edebilir.
- Kemik Sintigrafisi: Kanserin kemiklere metastaz yapıp yapmadığını kontrol etmek için kullanılır.
- PSMA PET/CT Tarama: Kanserin vücuda yayılıp yayılmadığını değerlendirmek için kullanılır.
5. Genetik ve Moleküler Testler:
- Ailesel risk faktörleri olan kişilerde genetik testler yapılabilir.
- Kanserin agresifliğini ve tedaviye yanıtını tahmin etmek için moleküler belirteçler kullanılabilir.